Jaki obiektyw wybrać?

Ogniskowa

Jest to parametr, który przede wszystkim determinuje indywidualny kąt widzenia obiektywu oraz generowany przez niego efekt przybliżania, a ponadto wpływa także na stopień rozmycia planów fotograficznych oraz potencjalne zniekształcenia optyczne.

Wartość ogniskowej wyraża się w milimetrach:

➡ im jest ona mniejsza – przykładowo 17, 20 lub 24 mm – tym szerszy kąt widzenia można osiągnąć. Małe wartości ogniskowych powodują także łagodną kompresję tła – a więc znikomy stopień rozmycia planów – oraz dystorsję beczkowatą

➡ z kolei obiektywy o większych wartościach ogniskowej – takie jak 85, 135 lub 300 mm – mają zredukowany kąt widzenia. Zwiększające się wartości ogniskowych, a więc ich dosłowne wydłużanie, powoduje także współmierny efekt przybliżenia się do fotografowanego obiektu. Długie ogniskowe charakteryzują się również znaczącą kompresją tła oraz tendencją do dystorsji poduszkowatej

Obiektywy możemy także podzielić na stało oraz zmiennoogniskowe:

➡ tak zwane „stałki" – które posiadają pojedynczą wartość ogniskowej obiektywu – cechują się bardzo wysoką jakością optyczną i sprawdzają się rewelacyjnie w warunkach słabego oświetlenia

➡ obiektywy typu zoom, czyli o zmiennej ogniskowej, cechuje zdecydowanie większa uniwersalność oraz możliwość pracy ze zróżnicowanym zakresem wartości ogniskowych z pozycji zaledwie pojedynczego obiektywu

Warto wspomnieć, że pole obrazowania obiektywu uzależnione jest od wielkości matrycy światłoczułej, z którą dany obiektyw współpracuje i że w kontekście tej relacji kluczowa jest wartość mnożnika ogniskowej – temu tematowi poświęciliśmy jednak osobny artykuł, do którego przeczytania już teraz Cię zachęcamy!

Co to jest ogniskowa obiektywu?

Kąt widzenia obiektywu

Jest to zakres kątowy fotografowanej sceny zarejestrowany na konkretnym formacie matrycy cyfrowej z użyciem danej ogniskowej – w praktyce oznacza to, że możesz uzyskać zupełnie różne kąty widzenia fotografując obiektywem o identycznej ogniskowej, jednakże na aparatach o różnych rozmiarach matryc.

Zmiana kąta widzenia wynikająca z różnic w rozmiarze matryc przy zastosowaniu tej samej ogniskowej obiektywu

Jasność obiektywu

Jest to miara ilości światła, która dociera na przetwornik Twojego aparatu za pomocą wybranego przez Ciebie obiektywu. Generalnie im więcej światła jest w stanie przejść przez dane szkło przy maksymalnie otwartej przysłonie (f), tym lepsze efekty fotograficzne i filmowe będziesz mógł uzyskać. O jasnych obiektywach mówimy wtedy, gdy ich minimalna wartość przysłony znajduje się w przedziale f/1.2 – f/2.8. Z każdym kolejnym wzrostem wartości przysłony jasność obiektywu adekwatnie maleje.

Stała jasność o wartości f/2.8 dla całego zakresu ogniskowych obiektywu zmiennoogniskowego (24-70 mm)

Warto dodać, że obiektywy stałoogniskowe osiągają dużo większy stopień jasności niż zoomy, choć modele zmiennogniskowe także cechuje zadawalająca jakość w tym kontekście – na rynku możemy wyróżnić zoomy o stałej wartości (f) dla całego zakresu ogniskowych danego szkła oraz takie, których jasność (f) zmienia się wraz z modyfikacją ogniskowej. 

Głębia ostrości

Jest to kolejny bardzo ważny parametr dotyczący zakresu odległości, w którym przedmioty fotografowane, znajdujące się na różnych odległościach od aparatu, wydają się być ostre i wyraźne.

Głębia ostrości jest jedną z ważniejszych składowych każdej fotografii, którą możesz celowo wykorzystać, aby skupić uwagę na konkretnym elemencie w kadrze lub uzyskać określony efekt artystyczny – o małej (płytkiej) głębi ostrości mówimy wtedy, gdy znikoma część elementów w kadrze jest ostra, natomiast duża głębia oznacza ostrość na wielu fotograficznych planach.

Na głębię ostrości mają wpływ różne czynniki: 

➡ wartość przysłony – małe wartości liczbowe przysłon (np. f/1.2) skutkują małą głębią ostrości, natomiast duże wartości przysłon (np. f/16) zwiększają głębię ostrości

➡ ogniskowa obiektywu – obiektywy szerokokątne, posiadające stosunkowo małe wartości ogniskowej – 17 mm, 20 mm – mają zazwyczaj większą głębię ostrości niż dłuższe ogniskowe charakterystyczne dla teleobiektywów – 100 mm, 300 mm – których głębia jest odpowiednio płytsza

➡ odległość od fotografowanego obiektu – im bliżej przedmiotu znajduje się dany obiektyw, tym mniejszą głębię ostrości można nim zarejestrować. Fotografując z bliska można więc uzyskać efekt rozmytego tła, które oddziela główny motyw od reszty planu

Głębia ostrości jest użyteczna w różnych rodzajach fotografii – przykładowo w portretach często wykorzystuje się płytką głębię, aby wyraźnie oddzielić modela od otoczenia w którym się znajduje, a tym samym skupić uwagę na jego twarzy lub oczach. Z kolei fotografia krajobrazowa dąży do uzyskania dużej głębi ostrości, aby zachować wyrazistość i detaliczność pleneru na całym obszarze zdjęcia.

Zmiana głębi ostrości zależna od parametru przysłony (f) – obiektyw 50 mm, stała odległość ostrzenia 5 m 

Ważne parametry optyczne 

Będąc już teraz bogatszy o podstawową wiedzę z zakresu nadrzędnych parametrów każdego obiektywu, poniżej dołączamy także opisy najważniejszych elementów optycznej specyfikacji, które dodatkowo warto wziąć pod uwagę decydując się na pracę z konkretnym szkłem oraz jego późniejszym przeznaczeniem:

• Rozdzielczość obiektywu

  Jest to parametr, który określa zdolność obiektywu do jakościowego rozróżniania drobnych szczegółów w obrazie, który zapisuje się na cyfrowym przetworniku. Wysoka rozdzielczość jest bardzo istotna w przypadku fotografii wymagającej dużego stopnia szczegółowości – na przykład podczas wykonywania zdjęć produktowych lub górskich plenerów.
  
  Warto zapamiętać, że jeśli pracujemy z obiektywem o gorszej rozdzielczości, to nie będziemy w stanie uzyskać maksymalnej jakości fotograficznej oferowanej przez nasz aparat z matrycą o bardzo wysokiej rozdzielczości – jedno powinno współgrać z drugim – innymi słowy obiektyw powinien być w stanie oddać możliwości jakościowego odwzorowania danego sensora. 
  
  Rozdzielczość obiektywu jest więc jednym z kilku ważnych czynników wpływających na finalną jakość cyfrowej reprodukcji – pozostałe z tych elementów to między innymi rozdzielczość przetwornika aparatu, dobór odpowiedniej przysłony, a także rozdzielczość ekranu, na którym pracujemy nad naszymi zdjęciami czy też rozdzielczość obiektywu projektora, na którym oglądamy nasze materiały filmowe. Wszystkie te czynniki wpływają razem na ogólną jakość – a więc ostrość, kontrast oraz szczegółowość zdjęć lub ujęć filmowych. 
  
  Wysoka rozdzielczość obiektywu może być także szczególnie istotna, gdy zamierzasz drukować fotografie wielkoformatowe lub gdy przewidujesz spore kadrowanie ujęć w procesie postprodukcji. 
  
  Co ciekawe, obiektywy stałoogniskowe ze względu na swoją znacznie mniej skomplikowaną konstrukcję optyczną, zapewniają zdecydowanie lepszą rozdzielczość w całym kadrze.
  
  

• Dystorsja
  

  Są to wady geometryczne, które mogą zamanifestować się na Twoich cyfrowych pracach poprzez różnorodne powiększenie obrazu powstające w trakcie jego padania na sensor aparatu lub kamery. Nieregularne powiększenie danego obrazu wynika ze zmian jego położenia względem osi optycznej obiektywu. Wyróżniamy dwa jego warianty – dystorsję beczkowatą oraz poduszkowatą. 
  
  ➡ Dystorsja beczkowata – pojawia się jako charakterystyczne wybrzuszenie w centralnej części kadru. Jest typowa dla szerokokątnych obiektywów
  
  ➡ Dystorsja poduszkowata – w jej przypadku centrum kadru jest wklęsłe. Charakterystyczna dla teleobiektywów
  
  

• Aberracja

  W dosłownym znaczeniu tego słowa, aberracja w języku łacińskim oznacza „odchylenie od normy”. W kontekście fotograficznym będą to wszystkie niedoskonałości manifestujące się na fotografiach powstałe w wyniku wad układu optycznego danego obiektywu. Możemy wyróżnić trzy rodzaje aberracji – sferyczną, komatyczna oraz chromatyczną. 
  
  ➡ Aberracja sferyczna – charakteryzuje się nierównomiernym rozłożeniem ostrości na powierzchni fotografii. W jej przypadku centrum danego kadru jest zasadniczo bardziej ostre od brzegów, które pozostają w nieostrości
  
  ➡ Aberracja komatyczna – nazywana również komą. Powoduje zniekształcenia w kształcie komety lub przecinka powstające w momencie, gdy odwzorowywany przedmiot znajduje się w dużej odległości od osi optycznej układu obiektywu
  
  ➡ Aberracja chromatyczna – nazywana również chromatyzmem. Ten rodzaj zniekształcenia powstaje w wyniku zjawiska dyfrakcji światła i objawia się wielobarwnymi obwódkami na krawędziach fotografowanych obiektów. Najmniejszym współczynnikiem załamywania się światła, który powoduje chromatyzm, charakteryzują się tak zwane soczewki ED, czyli szkła niskodyspersyjne – warto więc poszukiwać ich w obiektywach
  
  Więcej na temat samej aberracji chromatycznej przeczytasz w naszym osobnym artykule.
  
  

• Winietowanie

  Jest to wada, która objawia się na fotografii poprzez czarną, mniej lub bardziej transparentną obwódkę, które okala brzegi kadru. Może ona wystąpić w momencie gdy:
  
  ➡ obiektyw ma mniejsze pole obrazowania względem wybranego formatu (rozmiaru) cyfrowej matrycy
  
  ➡ fotografujemy z maksymalnie otwartą przysłoną – czyli na małych wartościach liczbowych przysłony (f)
  
  ➡ stosujemy  różne akcesoria – na przykład pierścienie pośrednie – które częściowo ograniczają dopływ światła do soczewek obiektywu
  
  Trzeba jednak podkreślić, że każdą winietę, zróżnicowane dystorsje oraz aberracje chromatyczne skutecznie usuniemy w programach postprodukcyjnych poprzez dobór odpowiedniego profilu korekcyjnego obiektywu, które znajdziemy w bibliotece większości oprogramowań. 

Przydatne funkcje 

Współczesne obiektywy są dodatkowo wyposażone w szereg zróżnicowanych udogodnień, które efektywnie wspomagają pracę ich użytkowników – mogą oni wówczas w pełni oddać się procesowi twórczemu, a nie przejmować technicznymi zagwozdkami. 

Co jeszcze warto wziąć pod uwagę, gdy zamierzasz kupić wymarzony obiektyw?

• Rodzaj napędu autofocus'a w obiektywie 

  Decyduje on o wydajności i celności automatycznego systemu ostrzenia, głośności jego pracy oraz szybkości jego działania. Czasem rodzaj fotograficznego tematu – takie jak dynamiczne reportaże uliczne, ślubne czy też fotografia sportowa – zmuszają twórcę, aby polegał na pełnej automatyce. Warto wówczas wybrać taki sprzęt, którego możliwości będą nadążały za tempem Twojej pracy.
   
  Aktualne i wiodące mechanizmy silników to przede wszystkim:
  
  ➡ silniki krokowe (STM–Stepper Motor) – umożliwiają one niesamowicie precyzyjną, cichą oraz płynną pracę systemu AF. W sposób szczególny powinni docenić go filmowcy, ponieważ napęd krokowy pozwali im na bardzo miękkie i łagodne zmiany ostrości pomiędzy różnymi planami podczas wykonywania ujęcia. Silniki te znajdziemy przede wszystkim w obiektywach z wyższej półki
  
  ➡ pierścieniowe silniki ultradźwiękowe (USM) – wykorzystują one fale ultradźwiękowe do poruszania wewnętrznymi elementami w obiektywie. Silniki te zapewniają cichą i precyzyjną pracę systemu AF, mogą jednak powodować zjawisko „oddychania obiektywu", czyli skokowego trybu zmiany ostrości z punktu na punkt 
  
  ➡ silniki liniowe – ten rodzaj napędu wykorzystuje ruch liniowy i pozwala na płynne oraz precyzyjne ustawienie automatycznej ostrości
  
  

• Stabilizacja obiektywu

  Nazywana jest również stabilizacją optyczną, która umożliwia pracę z ręki bez konieczności używania statywu czy gimbala. Przydaje się szczególnie podczas pracy z ciężkimi i długimi teleobiektywami. Jej działanie opiera się na odpowiednim zarządzaniu pływającym elementem obiektywu, którego położenie jest nieustanne korygowane względem drgań aparatu, do którego dany obiektyw jest podłączony – proces ten nazywamy jest kompensacją, którą wspiera czujnik żyroskopowy „zarządzający” odpowiednim ruchem soczewek.Stabilizacja obiektywu może pracować samodzielnie lub współpracować z wewnętrzną stabilizacją aparatu potęgując jej skuteczność.
  
  

• Uszczelnienia

  Czasem fundujemy naszym fotograficznym sprzętom naprawdę ekstremalne warunki pracy – producenci zadbali jednak o to, żeby zarówno ich zewnętrzna jak i wewnętrzna konstrukcja sprostała wszelakim niekorzystnym warunkom atmosferycznym.
  
  W przypadku obiektywów możemy wyróżnić m.in. uszczelnienia wewnętrzne w postaci pierścieni i gumowych uszczelek chroniących konstrukcję przed kurzem, zapyleniem oraz wilgocią, a także uszczelnienia pierścienia mocowania obiektywu z aparatem, które chronią również sensor aparatu oraz uszczelnienia wokół przycisków i przełączników znajdujących się na obiektywie.
  
  Jeśli planujesz pracować dużo w plenerze, w trudnych warunkach atmosferycznych warto zadbać o bezpieczeństwo Twojego sprzętu i wybrać obiektyw w ten sposób zabezpieczony.

Jaki obiektyw do czego?

Jak dotąd nie powstał jeszcze obiektyw, który znalazłby zastosowanie w dosłownie każdej dziedzinie fotografii oraz filmu. Oczywiście na rynku mamy umowną kategorię szkieł uniwersalnych, jednak warto zdać sobie sprawę, że stopień przydatności konkretnego modelu jest zasadniczo zawsze subiektywnym punktem widzenia danego użytkownika.

Jednym z kluczowych kryteriów wyboru obiektywu jest oczywiście cel jego zastosowania w odniesieniu do konkretnych dziedzin filmowo-fotograficznych. Pozwala ono podejść do całości procesu zakupowego w bardziej  świadomy sposób, aby finalnie dopasować obiektyw do swoich doprecyzowanych potrzeb twórczych. Mamy nadzieję, że nasz krótki przewodnik, który znajdziesz poniżej, pozwoli Ci wykonać decydujący pierwszy krok w stronę realizacji przyszłych inwestycji.

• Obiektywy do filmowania

  W ich przypadku warto zwrócić uwagę na kilka dodatkowych bardzo ważnych cech:
  
  ➡ parafokalność – oznacza ona zdolność obiektywu do zachowania ostrości w wyznaczonym przez Ciebie punkcie bez względu na zmianę ogniskowej w trakcie wykonywania przez Ciebie ujęcia. Jest to cecha, której definitywnie powinieneś poszukiwać w obiektywach filmowych
  
  ➡ focus breathing  – czyli dosłowne oddychanie obiektywu, które dotyczy modeli ogniskujących wewnętrznie. Efekt ten manifestuje się podczas zmian punktów ostrości z planów bliższych na dalsze, a te z kolei powodują delikatną zmianę w ogniskowaniu danego obiektywu oraz jego polu widzenia
  
  ➡ rodzaj silnika autofocus’a – w przypadku działalności filmowej warto zdecydować się na model obiektywu z napędem krokowym lub liniowym. Są to obecnie najbardziej profesjonalne rozwiązania dla filmowców, którzy z określonych powodów chcą lub muszą polegać na automatyce. Tego rodzaju napędy gwarantują płynną, cichą oraz precyzyjną pracę systemu AF. Warto również wybierać takie modele, które będą efektywnie współpracowały z czujnikami AF konkretnych aparatów oraz kamer oferujących różne tryby zarządzania ostrością oraz jej „czułością" 
  
  ➡ manualny pierścień przysłony – funkcja ta umożliwia naturalne i płynne przejścia między przysłonami podczas zmian ekspozycyjnych wynikających z dynamicznych warunków oświetleniowych
  
  ➡ waga obiektywu – jak wiadomo filmowanie wymaga od twórcy korzystania także z dodatkowego osprzętu filmowego – gimbali oraz innych stabilizatorów – które są po prostu ciężkie. Z tego powodu wybór lżejszego obiektywu definitywnie wpłynie na polepszenie komfortu podczas długich godzin pracy z całym filmowym setem
  
  Warto rozważyć inwestycję w stałoogniskowe i jasne obiektywy takie jak 17, 35 lub 50 mm oraz coś dłuższego od 100 do 200 mm lub więcej. „Stałki" dają gwarancję doskonałej jakości obrazu oraz pozwalają na pracę z bardzo małymi wartościami przysłony, co przydaje się w kiepskich warunkach oświetleniowych. Jednakże wybór obiektywu zmiennoogniskowego (np. 24–105 mm) w kontekście filmowania również będzie dobrą opcją – jego urozmaicone kąty widzenia uchronią Cię przed koniecznością nieustannej zmiany obiektywu w przebiegu pracy na planie oraz pozwolą na zaoszczędzenie cennego czasu. 
   
  Znakomite efekty wizualne w kontekście filmu dają również tak zwane obiektywy anamorficzne. Więcej na ich temat znajdziesz tutaj:
  
  Anamorfoza – rys historyczny oraz wstęp do specyfikacji obiektywów
  
  
  
  Obiektyw Sony G-Master 35 mm ze stałym światłem f/1.4 z fizycznym pierścieniem regulacji przysłony

• Fotografia portretowa
  

  Ta dziedzina wymaga najczęściej użycia jasnych oraz stałoogniskowych obiektywów, które umożliwią uzyskanie bardzo płytkiej głębi ostrości miękko odcinającej modela od tła – efekt bokeh – przy równoczesnym zachowaniu satysfakcjonującej rozdzielczości w całej płaszczyźnie ostrości przy maksymalnie otwartej wartości przysłony. W kontekście portretu warto rozważyć inwestycje w ogniskowe 50, 85 lub 100 mm.
  
  Więcej na temat sprzętu dedykowanego pod potrzeby fotografa portretowego znajdziesz w naszym tekście poświęconym twórczości polskiego fotografa Zbigniewa Furmana:
  
  EXPOzycja 2023. Filozofia portretu według Zbigniewa Furmana
  
  
  
  Obiektyw Sigma 50 mm ze stałym światłem f/1.4 DG DN Art

• Fotografia krajobrazowa

  Ten rodzaj fotografii niewątpliwie związany jest z szerokokątną perspektywą, dlatego wymaga zastosowania stałych lub zmiennych ogniskowych z zakresu od 16 do 35 mm, które będą idealnym wyborem dla wszystkich miłośników rozległych pejzaży. Z drugiej strony czasem niektóre lokacje są dla fotografów krajobrazowych fizycznie niedostępne – wówczas z pomocą przychodzą im teleobiektywy, które dzięki swojej długiej ogniskowej pozwalają z łatwością dotrzeć oku aparatu w praktycznie każde miejsce. Warto więc rozważyć także zakup obiektywu typu zoom 70–200 mm. Można także eksperymentować z obiektywem typu fisheye, aby uzyskać ciekawe efekty przestrzenne.
  
  Więcej na temat sprzętu dedykowanego pod potrzeby fotografa krajobrazowego przeczytasz w naszym tekście poświęconym twórczości polskiego fotografa Jana Ulickiego:
  
  EXPOzycja 2023 – fotografia krajobrazowa okiem Jana Ulickiego
  
  
  
  Obiektyw Panasonic Lumix S PRO 70-200 mm ze stałym światłem f/4

• Makrofotografia

  Fani ultra zbliżeń powinni zdecydować się na stałoogniskowy obiektyw makro – z zakresu od 50 do 200 mm – który pozwoli uchwycić niewiarygodne szczegóły obrazu, takie jak tekstura owadzich skrzydeł czy też krople rosy na płatkach kwiatów. Obiektyw makro powinien również oferować skalę odwzorowania przynajmniej w proporcji 1:1 lub większej – 2:1, 3:1.
  
  Warto w tej kategorii szukać także szkieł z wysoką rozdzielczością – umożliwiającą rejestrację kontrastowych oraz bardzo bogatych w detale obrazów – oraz tych, które pozbawione są wad optycznych np. aberracji chromatycznych. Przy tak dużych skalach odwzorowania niedoskonałości obiektywu mogą w bardzo łatwy sposób wyjść na pierwszy plan. 
  
  Maksymalne zbliżenie się do fotografowanych obiektów generuje również ultra płytką głębię ostrości na obrazie, a każdy najmniejszy ruch obiektywem makro niesie ze sobą ryzyko przesunięcia punktu ostrości w miejsce niewybrane przez nas oraz możliwość rozmazania kadru – dlatego warto także poszukiwać modeli z wewnętrzną osiową stabilizacją obrazu, która w skuteczny sposób zminimalizuje potencjalne zagrożenia w postaci drgań. 
  
  Więcej na temat sprzętu dedykowanego pod potrzeby fotografa makro znajdziesz w naszym tekście poświęconym twórczości polskiej fotografki Magdaleny Wasiczek:
  
  EXPOzycja 2023 – kwiaty i owady w onirycznych wizjach Magdaleny Wasiczek
  
  
  
  Obiektyw OM System M. Zuiko Digital ED 90 mm f/3.5 Macro IS PRO
  
  

• Sport
  

  Jeśli Twoją pasją są dynamiczne zwroty akcji oraz sportowe klimaty, to do tego rodzaju fotografii rekomendujemy obiektywy zmiennoogniskowe z zakresu 70–200 mm, a także jeszcze dłuższe teleobiektywy ze stałą wartością ogniskowej 400 mm lub więcej. Taki zestaw pomoże Ci niewątpliwie zbliżyć się do każdego wydarzenia oraz nie przegapić żadnego decydującego momentu. Fotografia sportowa wymaga również precyzyjnego i szybkiego systemu automatycznego ostrzenia – jest to jeden z najważniejszych parametrów, który powinien charakteryzować obiektyw przeznaczony do tego rodzaju pracy.
  
  Więcej na temat sprzętu dedykowanego pod potrzeby fotografa sportowego przeczytasz w naszym tekście poświęconym twórczości polskiego fotografa Łukasza Skwiota:
  
  EXPOzycja 2023. Tajniki fotografa sportowego – Łukasz Skwiot
  
  
  Obiektyw Canon EF 70-200 mm ze stałym światłem f/2.8

• Fotografia reportażowa

  Do fotografii ulicznej – nazywanej także streetową – oraz do wszystkich innych rodzajów reportaży o charakterze dokumentalnym lub komerycjnym, sprawdzą się jasne (f/2.8) i zmiennoogniskowe obiektywy, które umożliwią Ci osiągnięcie zróżnicowanych kadrów – portretów oraz szerokich kadrów – z pozycji pojedynczego szkła. Wybór uniwersalnego zoomu zminimalizuje także przede wszystkim ryzyko przegapienia szczególnego momentu w przebiegu danego wydarzenia, który mógłbyś akurat poświęcać na „przełączanie się" pomiędzy kilkoma różnymi obiektywami stałoogniskowymi.
  
  Polecamy przetestować różne zakresy ogniskowania obiektywów w typie zoom, począwszy od szerszych 16 – 24 mm, najbardziej popularnych 24 – 70 mm oraz węższych 70 – 200 mm. 
  
  Oczywiście „stałka" jest również doskonałym wyborem w kontekście reportażu – choćby ze względu na swoją bezkonkurencyjną jakość optyczną – jednakże dynamiczne warunki tej dziedziny fotograficznej często wymagają od fotografa natychmiastowej reakcji, a w takiej sytuacji zoom będzie po prostu niezastąpiony.
  
  Tutaj również podobnie jak w przypadku fotografii sportowej warto poszukiwać obiektywów zmiennoogniskowych z szybkim i cichym autofocusem – (nie)bycie zauważonym podczas wykonywania reportażu to również jedna z kluczowych cech determinowanych przez (bez)głośną pracę obiektywu.
  
  
  Obiektyw Tamron 28-75 mm G2 ze stałym światłem f/2.8 

• Architektura

  Ta dziedzina fotograficzna również wymaga zastosowania urozmaiconych zakresów ogniskowych. Aby zawrzeć w kadrze całe budynki lub ich wnętrza, trzeba oczywiście zdać się na szerokie kąty – zwłaszcza wtedy, gdy fotografujesz dany obiekt architektoniczny ze stosunkowo bliskiej odległości. Dobrze sprawdzą się tu zarówno zoomy (10–18 mm, 20–35 mm) jak i szerokokątne, stałoogniskowe obiektywy (15 mm, 24 mm, 45 mm).
  
  Trzeba podkreślić, że w przypadku fotografii architektury, najpowszechniejszym problemem jest tak zwane „walenie się ścian" oraz manifestacja perspektywy zbieżnej – oba te zjawiska są związane z wyborem danej ogniskowej obiektywu – im jest ona mniejsza (szersza), tym problem będzie bardziej widoczny, a wraz z jej wzrostem, te same zniekształcenia analogicznie się zmniejszają.
  
  Warto więc szukać takich szkieł, które będą generowały jak najmniejsze zniekształcenia perspektywy oraz będę charakteryzowały się nienaganną rozdzielczością w całej płaszczyźnie kadru – oczywiście wiele niedociągnięć można naprawić i dosłownie „wyprostować" w  postprodukcji, zawsze jednak ucierpi na tym jakość oraz ostrość Twoich fotografii. 
  
  Detale strukturalne również stanowią bardzo ważny element fotografii architektury – w trakcie ich fotografowania warto sięgnąć zarówno po uniwersalne obiektywy w typie zoom (24–70 mm, 35–150 mm) jak i dłuższe zakresy ogniskowych (70–200 mm), które pomogą dotrzeć Ci w każdy zakątek przestrzeni architektonicznej, która Cię interesuje.  
  
  Osobną kategorię obiektywów z funkcją optycznej korekcji perspektywy oraz zmiany płaszczyzny ostrości stanowią obiektywy Tilt-Shift, które w sposób szczególny dedykowane są do pracy z motywami architektonicznymi. Pozwalają one na wewnętrzną manipulację swojego układu optycznego względem płaszczyzny cyfrowego sensora – jeśli będzie on równoległy względem płaszczyzny fotografowanego obiektu, a wszystkie elementy danego budynku będą znajdowały się w identycznej odległości od matrycy, wówczas efekt wspomnianej już perspektywy zbieżnej – linii równoległych zbiegających się ze sobą – zostanie zredukowany  bez konieczności dalszej postprodukcji. 
  
  
  Obiektyw Zero-D Shift Laowa 15 mm ze stałym światłem f/4,5
  
  

Kilka słów o sprzętowej kompatybilności

Jedną z najbardziej podstawowych kwestii charakteryzujących dany obiektyw jest rodzaj jego mocowania – a więc ukształtowanie bagnetu – które różni się w zależności od konkretnego producenta. Obecnie na rynku możesz spotkać się ze zróżnicowanym nazewnictwem poszczególnych typów mocowań przeznaczonych kolejno do lustrzanek, bezlusterkowców oraz kamer cyfrowych – takimi jak na przykład Sony E, Canon EF-M czy też Nikon Z.

Większość marek posiada swój unikatowy projekt bagnetu do produkowanych przez siebie obiektywów fotograficznych oraz filmowych. Tego rodzaju szkła – często nazywane szkłami systemowymi – są kompatybilne tylko i wyłącznie z korpusem pochodzącym z tego samego systemu danej marki i nie zadziałają z aparatami oraz kamerami od innych producentów.

Problem niekompatybilności szkła z aparatem można oczywiście rozwiązać poprzez zastosowanie specjalnych adapterów i konwerterów. Umożliwiają one efektywne połączenie akcesoriów od różnych producentów oraz ich wzajemną i relatywnie sprawną komunikację podczas korzystania z funkcji automatycznych – takich jak autofocus, regulacja przysłony czy też stabilizacja obrazu. Należy jednak zapamiętać, że żaden adapter nie zagwarantuje Ci osiągnięcia porównywalnego efektu fotograficznego w odniesieniu do najwyższej jakości uzyskanej za pomocą obiektywu w pełni kompatybilnego z body aparatu.

Grafika I – Przykład różnych typów mocowań obiektywów

W kontekście dopasowania obiektywu do konkretnego aparatu lub kamery musisz także pamiętać o rozmiarze cyfrowego przetwornika znajdującego się w wybranym przez Ciebie korpusie. Jeśli przykładowo pracujesz na aparacie pełnoklatkowym, to musisz upewnić się, że dany obiektyw będzie w stanie pokryć całą powierzchnię Twojego cyfrowego przetwornika – innymi słowy, że będzie to po prostu obiektyw pełnoklatkowy.

Jeśli jednak z jakiegoś powodu zdecydujesz się na pracę z obiektywem dedykowanym do mniejszych matryc – APS-C lub Micro 4/3 – i połączysz go z korpusem full frame, wówczas na Twoich fotografiach zamanifestuje się czarna winieta oraz inne wady optyczne, takie jak na przykład dystorsja.

W sytuacji odwrotnej, a więc w momencie, w którym zdecydowałbyś się na pracę z obiektywem pełnoklatkowym – ale na mniejszym formacie matrycy – wówczas będziesz miał do czynienia z parametrem mnożnika ogniskowej, czyli współczynnikiem kadrowania, który określa zasięg obrazowania obiektywu w kontekście jego współpracy z konkretną wielkością matrycy.

Obiektywy pełnoklatkowe, które mają szersze pole obrazowania względem matryc o mniejszych formatach, generują efekt „powiększenia lub zbliżenia się" do fotografowanego przez nas przedmiotu – skalę tego powiększenia określa właśnie współczynnik kadrowania.

Jeśli ciekawi Cię temat matryc światłoczułych oraz ich korelacja z obiektywami, to koniecznie zapoznaj się z naszym osobnym tekstem:

Matryce światłoczułe – rodzaje i wielkości cyfrowych przetworników

W tym miejscu zakończymy nasze opracowanie – pamiętaj, że inwestycja w odpowiedniej jakości szkło, dopasowane pod Twoje filmowo-fotograficzne potrzeby, ma kluczowy wpływ na osiągnięcie pożądanych przez Ciebie efektów oraz przyspieszenie całości twórczego procesu. Będzie to również zakup, który zostanie z Tobą na lata, nawet jeśli w międzyczasie kilkukrotnie zmienisz body aparatu! A więc zdefiniuj swoje potrzeby, przeanalizuj budżet i nie wahaj się realizować swoich marzeń – dajemy Ci gwarancję tego, że nasi handlowcy zawsze służą dodatkowym wsparciem oraz pomocą w wyborze każdego sprzętu. 

Autor grafiki banerowej – Mengliu Di

Źródło Grafiki I – Zeiss