Jaką kartę pamięci wybrać?

W tym poradniku przeprowadzimy Cię przez szereg oznaczeń oraz skrótów widniejących na poszczególnych nośnikach danych, omówimy ich najpopularniejsze rodzaje oraz podpowiemy na jakie cechy kart warto zwrócić uwagę, zanim ostatecznie zdecydujesz się na zakup konkretnego modelu. 

Rodzaje kart pamięci

Najważniejszym punktem odniesienia w temacie wyboru karty pamięci jest oczywiście Twój sprzęt! To właśnie do niego dobierasz odpowiednią kartę, a informacje o tym, jakiego rodzaju nośniki są obsługiwane przez dane urządzenie znajdziesz w jego technicznej specyfikacji – dlatego nie bój się chociaż raz w życiu przeczytać instrukcji obsługi :) 

Umieszczamy w naszym zestawieniu typy kart, które obecnie cieszą się największą popularnością na filmowo-fotograficznym rynku. Warto jednak wiedzieć, że ten segment produktów nieustannie ewoluuje i co jakiś czas pojawiają się nowe sposoby klasyfikacji poszczególnych nośników.

➡ Karty SD, SDXC oraz SDHC

Są to najbardziej popularne nośniki danych wśród szerokiej gamy użytkowników – od amatorów, aż po zawodowców – które charakteryzują się wysoką kompatybilnością z większością aparatów oraz kamer filmowych dostępnych na rynku, a także bardzo dobrym stosunkiem jakości produktu do ceny. 

Pierwsze wersje kart SD (Secure Digital) były stosunkowo bardzo ograniczone w swoich możliwościach zapisu danych, ponieważ ich limit wynosił zaledwie 2 GB. Z czasem jednak karty te ewoluowały oraz uzyskały swoje nowe formy:

• Karty SDHC – są to nośniki wysokopojemnościowe (High Capacity), które umożliwiają zapis do 32 GB materiału w tak zwanym systemie zapisu plików FAT32 – czyli formacie ograniczającym zapis pojedynczego pliku do 4GB
  
  
• Karty SDXC – jest to najbardziej zaawansowana wersja nośników wśród kategorii kart SD o tak zwanej rozszerzonej pojemności (Extended Capacity), która warunkuje zapis aż do 2 terabajtów. W przeciwieństwie do kart SDHC, nośniki te korzystają z systemu zapisu pliku exFAT i dzięki temu umożliwiają m.in całościowy zapis pojedynczego nagrania filmowego, którego czas trwania ogranicza jedynie sama pojemność karty SDXC
  
  
• Karty SDUC – ich zakres pojemności obejmuje aż 128 TB, jednak jak dotąd nie pojawiły się jeszcze na rynku – zostały zaprezentowane w 2018 roku
  
  

➡ Karty MicroSD, MicroSDXC oraz MicroSDHC

Ten rodzaj kart SD, ze względu na swój skromny gabaryt, znajduje swoje najczęstsze zastosowanie w telefonach, dronach, tabletach, czytnikach e-booków czy też kamerach sportowych. Z powodzeniem wykorzystasz je również podczas pracy ze sprzętem filmowo-fotograficznym – wówczas przyda Ci się jednak specjalny adapter, który umożliwi implementację maleńkiej karty do wnętrza aparatu lub kamery. 

Obecność adaptera nie powinna wpływać na prędkość zapisu danych pomiędzy kartą oraz korpusem, a kwestia tego, czy natywna forma kart jest bezpieczniejszą formą zapisu informacji, pozostaje tematem dyskusyjnym – nie mamy jednak wątpliwości, że natywne karty są zdecydowanie bardziej wytrzymałe w procesie ich użytkowania, a wersje „adaptowane” niestety częściej podlegają awariom. 

Ważne! 
W przypadku kart microSD możesz także spotkać się z dodatkowym symbolem widniejącym na ich obudowie – A1 lub A2 – czyli klasą wydajności aplikacji, która odnosi się do liczby operacji zapisu oraz odczytu na sekundę – jednostką przynależną temu procesowi jest wartość IOPS (input output per second):

• A1 – osiąga minimalny odczyt 1500 IOPS oraz minimalny zapis 500 IOPS
• A2 – osiaga minimalny odczyt 4000 IOPS oraz minimalny zapis 2000 IOPS

Im lepsza jest klasa wydajności aplikacji, tym mniej dana karta będzie spowalniać pracę systemu operacyjnego danego urządzenia, np. smartfona. 

Wszystkie pozostałe, bardzo ważne symbole widniejące na kartach pamięci opisujemy w dalszej części tego artykułu! 

Ciekawostka – w segmencie kart microSD bardzo atrakcyjną opcję oferuje swoim klientom firma Samsung oraz ich seria PRO Endurance. Jest ona przede wszystkim dedykowana do użytku przez wideorejestratory samochodowe, a model o pojemności 256 GB pozwala na ciągły zapis aż 140 000 godzin – czyli około 16 lat materiału!

➡ Karty Compact Flash/CFast

Klasyczne Compact Flash’e czasy swojej świetności mają już zdecydowanie za sobą – obecnie współpracują one jedynie z lustrzankami cyfrowymi starszej daty, a ich dostępność na rynku jest mocno ograniczona.

Ich miejsce sukcesywnie zajmują zdecydowanie szybsze oraz bardziej zaawansowane karty CFast I i II generacji charakteryzujące się doskonałymi prędkościami odczytu oraz zapisu danych, które niewątpliwie sprostają wymaganiom twórców fotograficznych oraz audiowizualnych z segmentu profesjonalnego.

Nośniki te mają zdecydowanie większe możliwości od kart w standardzie SD – są m.in. w stanie zapisać zaawansowane formaty wideo takie jak filmowe RAW czy też ProRes oraz pliki w rozdzielczości 4K z wysoką wartością bitrate. Co więcej, karty CFast posiadają także zróżnicowane pojemności kart – od 64 GB aż do 1 TB! 

Warto dodać, że większość kart CFast posiada także swój indywidualny system odzyskiwania danych.
 

➡ Karty XQD

Jest to kolejny typ kart pamięci, o którym „słuch na rynku” częściowo zaginął, choć nadal figuruje on w ofercie topowych producentów – jest on kompatybilny przede wszystkim z profesjonalnymi kamerami od firmy Sony oraz z niektórymi modelami aparatów marki Nikon – Z8, Z9, Z7II, Z6II, a także z aparatami od FujiFilm – X-H2S, X-H2, GFXII.

XQD powstał jako następca kart CF – często nazywa się go także protoplastą CFEXpress – i wyróżnia się jeszcze bardziej udoskonaloną wydajnością z zakresu transferu oraz zapisu danych na skalę profesjonalną.

Karta ta umożliwia m.in. zapis naprawdę wysokich rozdzielczości wideo sięgających wartości 8K – podczas których przechwytywanie obrazu odbywa się bez żadnych opóźnień, a nagrania są płynne – a także przechwytywanie nieskompresowanych plików RAW w trybie seryjnym aparatu poprzez bardzo szybkie czyszczenie buforu jego pamięci. 

➡ Karty CFExpress

Można powiedzieć, że ten rodzaj kart rozwija idee, które przyświecały twórcom standardu CF oraz XQD – są to niesamowicie szybkie nośniki, których prędkości odczytu oraz zapisu materiału osiągają naprawdę znakomite wyniki – są nawet szybsze od niektórych dysków SSD. Za przykład niech posłużą karty Lexar z serii Diamond osiągające rekordową minimalną stałą prędkość zapisu 1600 MB/s! – nie dziwi więc, że są przede wszystkim dedykowane tym osobom, którym zależy na możliwie najznakomitszej jakości obrazu. Ten rodzaj kart występuje także w 3 wariantach – A,B i C – a każdy z nich umożliwia zapis innego rodzaju prędkości przepływających danych.

Karty CFExpress przypominają swoim skromnym gabarytem klasyczny standard SD, jednak dużo lepiej odnajdą się one w wymagających oraz profesjonalnych przedsięwzięciach twórczych. Są one także przystosowane do pracy w ekstremalnych warunkach atmosferycznych oraz wykazują odporność na promieniowanie rentgenowskie, upadki z kilku metrów, a niektóre z nich także na wypranie w pralce – nie, wcale nie żartujemy :) 

Oczywiście za tę jakość trzeba konkretnie zapłacić – wysoka cena kart, zwłaszcza tych produkcji Sony, może skutecznie odstraszyć zainteresowanych nabywców. Niemniej jednak warto zastanowić się nad zakupem tego typu nośnika w momencie, gdy planujesz realizację – szczególnie filmową – na szeroko profesjonalną skalę.

Mamy też dobrą wiadomość w tym temacie – rynek nieustannie nasyca się nowymi oraz zdecydowanie tańszymi wariantami kart CFExpress (Lexar, Angelbird, SanDisk), dlatego z biegiem czasu będę one dostępne także dla szerszej grupy konsumentów!

Ważne! 
Na niektórych kartach CFExpress znajdziesz dodatkowe oznaczenie VPG – Video Performance Guarantee – w postaci wartości liczbowej umieszczonej na piktogramie filmowego klapsa. Symbol ten określa minimalną szybkość stabilnego zapisu danych w MB/s i jest on bardzo ważny dla twórców filmowych, ponieważ informuje ich o tym, jaka dokładna przepływność formatów filmowych może zostać przez daną kartę zapisana w sposób stabilny oraz nieprzerwany!

Prędkość odczytu karty

Jest to parametr, który najczęściej wprowadza w błąd początkujących, a nie rzadko również bardziej zaawansowanych użytkowników foto-filmowych sprzętów.

Można powiedzieć, że producenci kart poniekąd celowo umieszczają tę wartość na pierwszym planie, aby „skusić klienta jej prędkością” oraz nakłonić go do szybkich zakupów – jednak w 99 % przypadków owa prędkość ma związek z szybkością odczytu zawartości danej karty – wyrażanej w MB/s – a nie szybkością zapisu danych na kartę, czyli jej wydajnością. 

Warto więc raz na zawsze sobie zapamiętać, że prędkość odczytu karty oraz jej zapisu to kompletnie dwa różne procesy! 

Prędkość odczytu karty informuje o tym, jak szybko Twoje materiały mogą być odczytywane przez konkretny sprzęt – np. podczas przeglądania zdjęć jeszcze w korpusie aparatu – oraz w jakim tempie zostaną one zgrane przez dany czytnik karty lub sam aparat.

Trzeba również pamiętać o tym, że podana wartość prędkości odczytu jest wariantem maksymalnym, ale nie gwarantowanym – nie zawsze więc uda Ci się skorzystać z maksimum jej możliwości, które zależą od różnych okoliczności technologiczno-sprzętowych.
 
Ważne! 
Maksymalna prędkość odczytu karty na nośnikach typu CF podawana jest też czasem jako klasa interfejsu Ultra DMA (UDMA) – na rynku mamy ich aktualnie siedem, ale to właśnie klasa UDMA 7 jest obecnie najbardziej rozpowszechniona i osiąga maksymalną wartość do 167 MB/s.

Prędkość zapisu karty

Jeszcze kilka lat temu informacja o tym bardzo istotnym parametrze była pomijana w większości specyfikacji technicznych. Jednak z dzisiejszego punktu widzenia prędkość zapisu karty jest niemal najważniejszą cechą jakościującą poszczególne warianty nośników – dlaczego? Ponieważ umożliwia korzystanie z najbardziej zaawansowanych funkcji współczesnych sprzętów filmowo-fotograficznych – w tym rejestr filmów o naprawdę wysokiej rozdzielczości czy też używanie ultra szybkiego trybu seryjnego podczas fotografowania. 

Należy także podkreślić, że wraz ze wzrostem prędkości karty zmniejsza się również prawdopodobieństwo tego, że zapchamy pamięć wewnętrzną naszego aparatu lub kamery, czyli tak zwany bufor – wolne karty nie pozwolą Ci po prostu na szybki zapis danych, a wówczas niektóre funkcje fotografowania bądź filmowania nie będą dla Ciebie dostępne.

W kontekście tego parametru rozróżniamy następujące klasy (kategorie) prędkości zapisu:

➡ Klasa C, czyli Speed Class

Pierwotna, nieco przestarzała już kategoria kart, których minimalną wydajność zapisu podporządkowano symbolowi C:

• C2 – zapis od 2 MB/sek
• C4 – zapis od 4 MB/sek
• C8 – zapis od 8 MB/sek
• C10 – zapis od 10 MB/sek
  
  

Symbole z kategorii C wciąż są umieszczane na kartach jako wartość liczbowa w kółku, choć przy współczesnych możliwościach sprzętowych aparatów oraz kamer ich wartość powinna być stała i zawsze wynosić C10 – inaczej nie poradzą sobie z obsługą zaawansowanych plików 

➡ Klasa UHS, czyli Ultra High Speed 

Odnosi się ona do minimalnej oraz stałej prędkości zapisu danych na konkretnej karcie w tej klasie, którą dzielimy na podtypy:

• U1 – zapis od 10 MB/s
• U3 – zapis od 30 MB/s – w obecnym momencie technologicznym tylko U3 jest na tyle wydajna, żeby sprostać najnowszym sprzętowym funkcjom, a czasem nawet i ona nie będzie w pełni kompatybilna z funkcjami pro najnowocześniejszych sprzętów

➡ Klasa prędkości magistrali UHS 

W tej kategorii znajdziemy nośniki oznaczone dodatkową rzymską cyfrą – UHS-I, UHS-II oraz UHS-III – powstały one w oparciu o całkiem nowy układ złotych pinów (szyn) widocznych w tylnej części karty.

Wszystkie podtypy tej klasy odnoszą się do maksymalnej szybkości transferu danych na danej karcie – warto jednak wiedzieć, że zazwyczaj nie osiągają one niestety granicznej wydajności wyznaczonej przez swoich producentów:

• UHS-I – maksymalny zapis do 104 MB/s
• UHS-II – maksymalny zapis do 312 MB/s
• UHS-III – maksymalny zapis do 624 MB/s – jest ich bardzo mało na rynku konsumenckim 

Ważne:
Tak po prawdzie i z naszego punktu widzenia to podanie maksymalnych prędkości zapisu przez producentów trochę mija się z celem i nie niesie ze sobą żadnej stabilnej informacji – i w tym właśnie cały problem. Ta wartość ulega zmianie, a dla twórców – szczególnie filmowych – którym zależy na wydajności oraz płynnym transferze danych, kluczowe jest poznanie stałej wartości prędkości zapisu, przy których ich pliki będą mogły bezpiecznie dotrzeć do miejsca docelowego.

➡ Klasa prędkości V, czyli Video Speed Class

Jest to bardzo ważna klasa w kontekście zapisu plików filmowych, a systematyka jej nazewnictwa ma ścisły związek z minimalną prędkością zapisu, którą dana karta obsługuje.

Na rynku znajdziemy warianty V6, V10, V30, V60 oraz V90, które w sposób analogiczny odpowiadają kolejnym prędkościom zapisu – co najmniej 6 MB/s, 10 MB/s, 30 MB/s, 60 MB/s oraz 90 MB/s. 

Ważna wskazówka dla Ciebie – jeśli zdecydujesz się na rejestrację plików HD oraz Full HD, to na spokojnie możesz używać kart klasy V6 oraz V10. Jednak w momencie, gdy będziesz nagrywał w jakości 4K lub jeszcze większej rozdzielczości, wówczas musisz koniecznie zaopatrzyć się w karty klasy V30 oraz wyższe!

W sytuacji, gdybyś nie był pewny, czy dana karta z klasy V poradzi sobie z zapisem przepływności danego formatu filmowego, możesz wspomóc się prostą matematyką – szybkość zapisu karty wyrażana jest w megabajtach na sekundę (MB/s), bitrate natomiast w megabitach na sekundę (Mb/s) – 1 MB/s to 8 Mb/s – łatwo więc policzyć, że najszybsza w swojej klasie V90 jest w stanie zapisać materiał o maksymalnej przepływności 720 Mb/s! (Mbps)

➡ Ważne!
Niektórzy producenci kart mają swój indywidualny system oznaczeń prędkości zapisu, czego dobrym przykładem jest firma Lexar – poniżej załączamy dla Ciebie przykłady przeliczeń ich systemu na MB/s: 

• 1000x – 150 MB/s
• 2000x – 300 MB/s
• 3000x – 450 MB/s
• 4000x – 600 MB/s
• 5000x – 750 MB/s
  
  
  Wyjaśnienia znaczenia symboli na karcie pamięci

Karta na miarę Twoich potrzeb – przydatne wskazówki

Poniżej załączamy dla Ciebie kilka niezbędnych punktów, które warto przeanalizować, zanim zdecydujesz się na zakup określonego typu karty:

• Na początku zajrzyj do instrukcji obsługi i dowiedz się jakie rodzaje oraz pojemności kart obsługuje Twój sprzęt!
  
  
• Dobierz pojemność karty do wymiarów oraz rozdzielczości matrycy w swoim aparacie lub kamerze. Jeśli pracujesz z sensorem o dużej rozdzielczości – 50 Mpix lub więcej – oraz planujesz zapisywać nieskompresowane fotograficzne RAWy lub pliki video o sporej przepływności, wówczas będziesz potrzebował kart o sporej pojemności – 128 GB będzie tutaj optymalnym startem! 
  
  
• Dobierz rodzaj karty oraz prędkość jej zapisu do swojej filmowo-fotograficznej działalności – jeśli filmujesz, to zadbaj przede wszystkim o to, żeby wybrana przez Ciebie karta obsługiwała szybkości bitrate formatów wideo dostępnych w opcjach Twojego sprzętu. Zapobiegniesz w ten sposób możliwym błędom w zapisie – np. charakterystycznemu klatkowaniu się materiału podczas odtwarzania.
  
  
• Weź pod uwagę, że żywotność tańszych kart SD, szczególnie w standardzie micro, jest krótkotrwała – w porywach do 4 lat. Są one także bardziej podatne na uszkodzenia. Z kolei droższe karty, o wyższym standardzie wykonania, są przystosowane do zróżnicowanych temperatur oraz innych „turbulencji” w czasie jej użytkowania.
  
  
• Zorientuj się w temacie różnego rodzaju gwarancji oraz ich długości w kontekście ofert producentów. Przykładowo firma Angelbird oferuje swoim klientom darmową usługę odzyskiwania danych w czasie trwania 3-letniej gwarancji, a marka SanDisk zapewnia 30-letnią gwarancję na karty z serii Extreme oraz Extreme Pro oraz umożliwia pobranie oprogramowania do odzyskiwania danych z 2-letnią licencją – RescuePRO® Deluxe. Z kolei marka Lexar oferuje dożywotnią gwarancję na większość swoich kart. 
  
  
• Przyjrzyj się dodatkowym oraz indywidualnym oznaczeniom na kartach poszczególnych producentów – są one zróżnicowane pod względem swojej funkcjonalności oraz ceny. Przykładowo firma SanDisk stworzyła swoją własną serię kart, których przeznaczenie dedykowane jest użytkownikom o różnym poziomie zaawansowania technicznego – kategorie Ultra, Extreme, Extreme Plus oraz Extreme Pro. 
  
  

Koniecznie zapoznaj się z naszymi tekstami z serii Poradnika dla Niewtajemniczonych, w których przeprowadzamy Cię przez inne, techniczne tematy:

➡ Jaki aparat fotograficzny wybrać?

➡ Jaki obiektyw wybrać?