Systemy oświetlenia - Co zyskujemy przy użyciu zewnętrznej lampy błyskowej? Część I

Oświetlenie fotografowanej sceny ma kluczowe znaczenie dla tworzonej atmosfery, która przekazuje nasze artystyczne zamierzenia. Jeśli widzicie, że w waszych zdjęciach zrobionych z użyciem lampy blyskowej nie wszystko wychodzi tak jak zaplanowaliście, poświęćcie chwilę na przeczytanie tego artykułu. Przedstawiamy tu kilka narzędzi i technik, które pozwolą na uzyskanie profesjonalnych efektów przy użyciu zewnętrznych, systemowych lamp błyskowych. Zatem do lektury, a potem do testów!

Liczba przewodnia — zewnętrzna lampa błyskowa to w większości przypadków większy zasięg

„Liczba przewodnia” określa zdolność lampy do oświetlania odległych obiektów. Jest ona równa iloczynowi maksymalnej odległości między lampą a obiektem i odpowiedniej wartości przysłony: liczba przewodnia = odległość (m) x przysłona (wartość F).

Liczba przewodnia 60 (w metrach, dla ISO 100) oznacza na przykład, że obiekt odległy o 15 metrów zostanie prawidłowo oświetlony przy wartości przysłony F4 (60 = 15 x 4). W przypadku zmniejszenia otworu przysłony do F8 odległość maksymalna zmniejszy się o połowę: prawidłowo oświetlone będą więc obiekty odległe o nie więcej niż 7,5 metra (60 = 7,5 x 8). By zwiększyć zasięg lampy błyskowej bez zmiany parametrów ekspozycji, należy zwiększyć czułość ISO matrycy.

Zmiękczanie cieni i zwiększanie głębi

Niezależne od aparatu, zewnętrzne lampy błyskowe mogą zwiększyć głębię obrazu, na co nie pozwalają lampy wbudowane w aparat. By poprawić plastykę obrazu powinniśmy odbić światło lampy od pobliskiej powierzchni, na przykład ściany czy sufitu. Pozwala to uzyskać bardziej naturalne oświetlenie i większą głębię. Różnica może być znacząca, a ponieważ lampa błyskowa pozostaje na aparacie, można zachować maksimum mobilności i szybkości. Odbicie światła z lampy pozwala również na szersze pokrycie kadru, niż w przypadku fotografowania z palnikiem ustawionym na wprost. Odbicie światła idealnie sprawdza się na przykład przy oświetlaniu grup osób. Tak rozproszone i rozprowadzone światło, oferuje delikatniejszy, bardziej wyrafinowany efekt niż w przypadku błysku bezpośredniego. Rzecz jasna odbicie światła możliwe jest gdy posiadamy lampę z ruchomą głowicą, najlepiej by umożliwiała obrót w dwóch płaszczyznach. Przykładem takiej lampy może być SONY HVL-F60M.

Praca z lampą przy krótki i długich czasach ekspozycji

Aby uzyskać klasyczny portret z rozmytym tłem w intensywnym oświetleniu, trzeba nastawić krótki czas otwarcia migawki i duży otwór przysłony. Bardzo często w takich warunkach przydaje się lampa, dzięki której możemy doświetlić scenę eliminując niepożądane cienie. By móc w takich warunkach bez zmiany parametrów ekspozycji użyć lampy błyskowej będziemy potrzebowali sprzętu (zarówno aparatu jak i lampy) z funcją HSS, która pozwala synchronizować błysk z krótkimi czasami otwarcia migawki. 

Synchronizację z długimi czasami ekspozycji stosuje się, gdy długi czas naświetlania jest potrzebny do odpowiedniego naświetlenia tła w trudnych warunkach oświetleniowych np. w pomieszczeniu lub w nocy. Matryca aparatu rejestruje wówczas obiekty oświetlone błyskiem lampy, jednak migawka pozostaje otwarta na tyle długo, że matryca jest w stanie zarejestrować również światło o mniejszym natężeniu pochodzące z tła. Dzięki temu można uzyskać równomiernie naświetlone zdjęcia, na których wyraźnie widać główny motyw i tło.

Jeśli nie użyjemy odpowiednio długiego czasu ekspozycji, matryca zarejestruje jedynie obiekty na które padło światło lampy. Światło o małym natężeniu pochodzące z tła nie zostanie zarejestrowane, a obraz w efekcie będzie przedstawiał tylko pierwszy plan sceny.

Zachęcamy do przeczytania części II poruszającej kwestię zdalnego wyzwalania lamp błyskowych, która niebawem ukaże się na naszym blogu.